“Niềng răng có đau không?” là thắc mắc chung của hầu hết những ai đang có ý định chỉnh nha. Thực tế, quá trình niềng răng sẽ mang lại cảm giác ê ẩm, căng tức ở một số giai đoạn nhất định. Tuy nhiên, mức độ đau không quá dữ dội và hoàn toàn có thể kiểm soát được. Bài viết này Nha Khoa Review sẽ giúp bạn hiểu rõ từng giai đoạn dễ đau khi niềng, so sánh mức độ khó chịu giữa các phương pháp, đồng thời chia sẻ những cách giảm đau hiệu quả nhất từ lời khuyên của nha sĩ.
Niềng răng là một hành trình dài để kiến tạo nụ cười hoàn hảo, nhưng nỗi lo sợ lớn nhất của mọi người chính là cơn đau. Vậy, sự thật về cảm giác niềng răng là gì? Niềng răng có đau không?
Khi nha sĩ gắn mắc cài, dây cung, hoặc bạn bắt đầu đeo khay niềng đầu tiên, cơ thể bạn sẽ phản ứng với áp lực mới. Cảm giác phổ biến nhất là:
Niềng răng có đau không? Có nhiều nguyên nhân dẫn đến cảm giác khó chịu đau đớn trong quá trình niềng răng. Cảm giác ê buốt không phải là tín hiệu xấu, mà là bằng chứng cho thấy răng của bạn đang di chuyển:
Cơn đau khi niềng răng thường bị đánh giá quá mức. Hầu hết các bệnh nhân đều xác nhận rằng cảm giác này chỉ là tạm thời và hoàn toàn có thể chịu đựng được (thường chỉ cần dùng thuốc giảm đau không kê đơn theo chỉ định của nha sĩ trong 1-2 ngày đầu).
Điều quan trọng cần phân biệt là:
Với sự tiến bộ của công nghệ (ví dụ: mắc cài tự buộc, khay niềng trong suốt), lực tác động ngày càng nhẹ nhàng và ổn định, giúp giảm thiểu đáng kể sự khó chịu so với các phương pháp truyền thống trước đây.
Niềng răng có đau không? Quá trình niềng răng có thể gây ra cảm giác khó chịu tại một số thời điểm nhất định, thường là khi có sự tác động lực mạnh để răng dịch chuyển. Hiểu rõ các giai đoạn này sẽ giúp bạn chuẩn bị tâm lý tốt hơn.
Đây là ngày đầu tiên toàn bộ khí cụ (mắc cài, dây cung, khóa, hoặc khay niềng) được cố định vào răng. Giai đoạn này có thể gây ra cảm giác khó chịu nhiều nhất (Mức 7/10). Cảm giác ê ẩm, căng tức toàn bộ cung hàm. Khó khăn khi ăn nhai. Có thể xuất hiện các vết loét nhỏ do cọ xát.
Lý do đau: Răng và xương hàm phải chịu một lực ép và kéo mới hoàn toàn. Đây là "cú sốc" đầu tiên đối với hệ thống nha chu. Ngoài ra, mô mềm như má, môi chưa quen nên dễ bị cọ xát và kích ứng bởi khí cụ.
Lời khuyên:
Nha sĩ đặt các thun cao su hoặc lò xo kim loại nhỏ vào giữa các răng hàm (thường là răng số 6 và số 7) để tạo ra khoảng trống nhỏ. Đau khi cắn hoặc nhai (Mức 6/10). Răng hàm bị ê ẩm liên tục, không thể nhai bằng răng đó.
Lý do đau: Lực ép cực mạnh và liên tục tạo ra để đẩy hai răng ra xa nhau, gây tê buốt và đau nhức. Cảm giác này tương tự như có dị vật mắc sâu trong kẽ răng.
Lời khuyên
Thời gian đau: Thường kéo dài 3 - 5 ngày, cho đến khi kẽ răng đủ rộng để gắn khâu (band).
Thực hiện tiểu phẫu nhổ răng (thường là răng số 4, 8) theo kế hoạch điều trị để tạo khoảng trống kéo răng. Đau nhức tại vị trí nhổ (Mức 8/10) và có thể kèm theo sưng nhẹ. Đây là một trong những cơn đau cấp tính nhất.
Lý do đau: Đây là một phẫu thuật xâm lấn tạo vết thương hở. Cơn đau sau phẫu thuật là phản ứng sinh học bình thường khi thuốc tê hết tác dụng.
Lời khuyên
Thời gian đau: Đau nhiều nhất trong 1 - 2 ngày sau nhổ. Sau 3-5 ngày, vết thương sẽ ổn định.
Cứ 3 - 6 tuần (mắc cài) hoặc 1-2 tuần (khay niềng), nha sĩ sẽ điều chỉnh hoặc thay thế khí cụ để tạo lực mới thúc đẩy răng di chuyển tiếp. Có thể tái phát cảm giác ê ẩm, căng tức (Mức 5/10). Khó nhai thức ăn cứng trong vài bữa ăn đầu.
Lý do đau: Sự thay đổi lực đột ngột lên dây chằng nha chu để dịch chuyển răng sang vị trí mới.
Lời khuyên:
Thời gian đau: Kéo dài 1 - 3 ngày sau mỗi lần điều chỉnh lực.
Bệnh nhân tự đeo các sợi thun cao su nhỏ nối giữa mắc cài hàm trên và mắc cài hàm dưới (hoặc giữa các nút attachment trên khay niềng). Căng tức hàm và khó há miệng rộng (Mức 4/10).
Lý do đau: Thun liên hàm tạo ra lực kéo mạnh và liên tục giữa hai hàm để điều chỉnh khớp cắn. Cảm giác căng tức chủ yếu là do sự dịch chuyển của cả hàm.
Lời khuyên
Thời gian đau: Kéo dài 1 - 2 ngày khi mới bắt đầu đeo thun hoặc khi chuyển sang loại thun có lực kéo mạnh hơn.
Cảm giác khó chịu khi niềng răng không chỉ phụ thuộc vào lực dịch chuyển răng mà còn phụ thuộc vào cách khí cụ hoạt động và tương tác với các mô mềm trong miệng.
Tóm lại:
>>Xem thêm: Niềng răng mắc cài kim loại có tốt không? Tất tần tật điều bạn muốn biết
Mức độ ê ẩm, căng tức khi niềng răng không giống nhau ở mọi người. Nó là tổng hợp của nhiều yếu tố chủ quan và khách quan:
Loại khí cụ bạn chọn sẽ quyết định cách thức và cường độ lực tác động lên răng:
Đây là yếu tố then chốt quyết định trải nghiệm của bạn:
Cách bạn tự chăm sóc răng miệng và chế độ ăn uống hàng ngày cũng ảnh hưởng lớn đến mức độ đau:
Vệ sinh kém: Dẫn đến viêm lợi/nướu. Lợi bị viêm sẽ sưng tấy, nhạy cảm và dễ chảy máu hơn, làm tăng cảm giác ê buốt và khó chịu.
>>Xem thêm: Niềng răng có làm răng yếu đi? Khám phá cơ chế và cách phòng tránh
Việc hiểu được niềng răng có đau không, sẽ giúp bạn chủ động tìm kiếm các giải pháp giảm đau trước khi tiến vào quá trình chỉnh nha khó chịu này.Kiểm soát cơn đau và khó chịu đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì động lực và sự thoải mái trong suốt quá trình niềng răng. Dưới đây là một số biện pháp giảm đau khi niềng răng hiệu quả:
Trong giai đoạn răng nhạy cảm nhất (3-7 ngày sau khi gắn mắc cài hoặc 1-3 ngày sau khi siết răng), hãy thay thế thức ăn dai, cứng bằng các món mềm, lỏng, không cần nhai nhiều.
Nên ưu tiên các món ăn mát, lạnh, mềm, dễ nuốt như: cháo, súp, sữa chua, sinh tố, kem, phô mai mềm, trứng luộc/chiên mềm hoặc các loại thịt cá đã được xay/xé nhỏ. Việc này sẽ làm giảm thiểu áp lực tác động lên răng, tránh làm răng bị ê buốt và bảo vệ mắc cài, dây cung không bị bung sút.
>>Xem thêm: Niềng răng nên ăn gì, kiêng gì? Gợi ý thực đơn cho người niềng răng 7 ngày chi tiết
Sáp chỉnh nha (orthodontic wax) là một vật liệu mềm, không độc hại, được nha sĩ cung cấp. Nó là "vị cứu tinh" trong những ngày đầu. Sáp tạo ra một lớp đệm trơn láng, ngăn cách giữa khí cụ kim loại và niêm mạc miệng đang nhạy cảm, giúp vết loét có thời gian lành lại.
Cách dùng: Lấy một viên sáp nhỏ, lăn tròn cho mềm bằng đầu ngón tay, sau đó nhẹ nhàng dán lên bộ phận của mắc cài hoặc đầu dây cung đang cọ xát và làm đau má, môi, lưỡi.
Sử dụng túi chườm lạnh hoặc đá viên bọc trong khăn mỏng. Nhiệt độ lạnh giúp làm tê tạm thời khu vực đang bị đau, giảm sưng và làm dịu các mạch máu cũng như dây thần kinh đang chịu áp lực căng tức.
Cách dùng: Chườm ngoài má (khu vực xương hàm bị đau) theo chu kỳ:
Pha nước ấm (hơi ấm, không nóng) với một chút muối tinh khiết (lưu ý không quá mặn). Nước muối ấm có tác dụng sát khuẩn nhẹ, giảm viêm và làm sạch miệng, giúp các vết loét do cọ xát (từ mắc cài) hoặc vết thương nhổ răng nhanh lành hơn.
Cách dùng: Súc miệng nhẹ nhàng 2-3 lần mỗi ngày, đặc biệt sau khi ăn và trước khi ngủ.
Thuốc giảm đau là giải pháp cuối cùng khi cơn đau ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
Loại thuốc: Hầu hết nha sĩ sẽ khuyên dùng các loại thuốc giảm đau không kê đơn phổ biến như Paracetamol (Acetaminophen).
Lưu ý quan trọng: Không tự ý dùng thuốc hoặc lạm dụng. Đặc biệt, cần hỏi ý kiến bác sĩ nếu muốn dùng các loại thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) như Ibuprofen, vì một số nghiên cứu cho thấy chúng có thể làm chậm tốc độ dịch chuyển của răng trong quá trình chỉnh nha.
Vệ sinh răng miệng sạch sẽ là biện pháp phòng ngừa đau hiệu quả nhất. Vệ sinh kém dẫn đến viêm lợi (viêm nướu). Lợi bị viêm sẽ sưng, nhạy cảm hơn và khiến cảm giác ê buốt khi siết răng tăng lên đáng kể. Giữ nướu khỏe mạnh giúp răng chịu lực tốt hơn.
Hướng dẫn:
>>Xem thêm: Gợi ý các địa chỉ niềng răng uy tín, bác sĩ niềng răng giỏi như: niềng răng uy tín Cần Thơ, niềng răng uy tín Đà Nẵng, niềng răng uy tín Hà Nội, niềng răng uy tín TPHCM
Cảm giác đau khi niềng răng khác biệt hoàn toàn so với nhổ răng.
Tóm lại, nhổ răng gây đau cấp tính và dữ dội hơn do vết thương, trong khi niềng răng gây khó chịu kéo dài do áp lực lên răng.
Cảm giác ê ẩm sau khi siết dây cung hoặc thay khay niềng mới là dấu hiệu tích cực cho thấy răng đang di chuyển.
Nếu cơn đau kéo dài dai dẳng và dữ dội hơn 5 ngày sau khi siết răng, bạn nên liên hệ với nha sĩ để kiểm tra xem có vấn đề gì bất thường (như dây cung cọ xát, mắc cài lỏng...) hay không.
Trẻ em thường cảm thấy dễ chịu hơn người lớn khi niềng răng, vì các lý do sau:
Tuy nhiên, trẻ em cũng cần được động viên và có chế độ ăn uống mềm trong những ngày đầu để giảm thiểu sự khó chịu.
Quá trình bắt vít niềng răng có thể gây khó chịu, nhưng thường không đau dữ dội và hoàn toàn có thể kiểm soát được.
Cảm giác đau khi bắt vít thường được chia thành hai giai đoạn chính:
1. Trong quá trình bắt vít (tại nha khoa)
Nha sĩ sẽ sử dụng thuốc tê cục bộ để làm tê hoàn toàn vùng nướu và xương cần đặt vít. Bạn sẽ không cảm thấy đau nhói. Thay vào đó, bạn chỉ cảm thấy áp lực mạnh và tiếng rung nhẹ khi vít được khoan vào xương hàm. Quá trình này diễn ra rất nhanh, thường chỉ vài phút cho mỗi vít.
Lời khuyên: Hãy hít thở sâu, thư giãn và báo ngay cho nha sĩ nếu bạn cảm thấy đau nhói, nha sĩ sẽ bổ sung thuốc tê.
2. Sau khi hết thuốc tê (trong vài ngày đầu)
Đây là giai đoạn khó chịu nhất, khi thuốc tê đã tan và mô nướu bắt đầu phản ứng với vít. Vùng đặt vít sẽ cảm thấy căng tức, ê ẩm, và khó chịu (giống như cảm giác sau khi nhổ răng hoặc niềng răng lần đầu), đặc biệt là khi bạn chạm vào hoặc cố gắng nhai.
Cơn đau thường ở mức nhẹ đến vừa, kéo dài khoảng 1 – 3 ngày đầu tiên. Sau đó, cơ thể sẽ thích nghi và cảm giác khó chịu sẽ biến mất hoàn toàn.
Không nên sử dụng thuốc giảm đau một cách thường xuyên hoặc lạm dụng.
Hãy ưu tiên các biện pháp giảm đau tự nhiên như ăn thức ăn mềm, chườm lạnh và dùng sáp nha khoa trước khi nghĩ đến việc dùng thuốc.
Tóm lại, “niềng răng có đau không?”, niềng răng có đau nhưng chỉ ở mức độ vừa phải, chủ yếu xuất hiện trong những giai đoạn đầu hoặc khi điều chỉnh lực. Cảm giác ê buốt sẽ giảm dần khi răng và cơ thể quen với khí cụ. Quan trọng nhất là bạn cần lựa chọn phương pháp phù hợp, bác sĩ chỉnh nha có chuyên môn và chăm sóc răng miệng đúng cách để hành trình niềng răng trở nên nhẹ nhàng hơn. Nếu bạn vẫn còn lo lắng, hãy tham khảo ý kiến trực tiếp từ nha sĩ để được tư vấn chi tiết và yên tâm trước khi bắt đầu.