Quá trình thay răng của trẻ và cách chăm sóc khi trẻ thay răng sữa cha mẹ cần lưu ý

Quá trình thay răng sữa bằng răng vĩnh viễn là một quy luật tự nhiên, mà tất cả các đứa trẻ đều phải trải qua. Khi trẻ bước vào giai đoạn này, cha mẹ cần chú ý vài điều quan trọng để không ảnh hưởng đến việc hình thành và tính thẩm mỹ của răng vĩnh viễn. Dưới đây là những thông tin hữu ích về quá trình thay răng của trẻ, thứ tự thay răng của trẻ, dấu hiệu nhận biết và cách chăm sóc mà cha mẹ không nên bỏ qua. Cùng Nha Khoa Review tham khảo ngay nhé để có nắm được thông tin hữu ích trong quá trình chăm sóc trẻ thay răng.

Quá trình thay răng của trẻ như thế nào? Trình tự thay răng sữa ra sao?

Khi bé đạt 6 tháng tuổi, là lúc bé đón nhận chiếc răng sữa đầu tiên. Trong khoảng 2 tháng tiếp theo, 4 chiếc răng cửa sẽ nảy lên, hàm dưới sẽ mọc trước hàm trên. Quá trình mọc răng sữa ở trẻ diễn ra theo thứ tự như sau: Răng cửa bên, răng hàm sữa thứ nhất, răng nanh sữa, răng hàm sữa thứ hai. Bộ răng sữa đầy đủ của bé bao gồm 20 răng.

Tuổi thay răng sữa và mọc răng vĩnh viễn

Sau khi thay răng sữa, từ 6 đến 12 tuổi, bé bắt đầu mọc răng vĩnh viễn. Lúc này, chân răng sẽ tự tiêu hoá mô và gây lung lay răng sữa, để nhường chỗ cho răng vĩnh viễn mọc lên, lịch thay răng của bé theo thứ tự như sau:

• 6-7 tuổi: Mọc răng cửa giữa vĩnh viễn.
• 7-8 tuổi: Mọc răng cửa bên vĩnh viễn.
• 9-10 tuổi: Răng tiền hàm thứ nhất mọc thay thế răng hàm sữa thứ nhất.
• 10-11 tuổi: Thay răng nanh sữa.
• 11-12 tuổi: Thay răng hàm sữa thứ hai bằng răng tiền hàm thứ hai.

Nhìn chung, răng nào mọc trước thì sẽ thay trước. Giai đoạn từ 6-12 tuổi thường được gọi là giai đoạn răng hỗn hợp ở trẻ.

Vậy tại sao người lớn lại có số răng nhiều hơn trẻ em? Khi bé đạt 6 tuổi, bé đã mọc hết răng hàm thứ nhất và khi đạt 12 tuổi, bé đã mọc hết răng hàm thứ hai. Một số trẻ sẽ mọc thêm răng khôn từ 15 tuổi trở đi. Tuy nhiên, răng hàm thứ nhất và hai sẽ không mọc lại, do đó, phụ huynh cần lưu ý để bé không bị sâu ở các răng này.

Dấu hiệu nhận biết thay răng sữa ở trẻ?

Một trong những dấu hiệu cho thấy trẻ đang chuẩn bị thay răng sữa là khi răng bị lung lay. Trong hầu hết các trường hợp, những chiếc răng sữa lung lay sẽ tự nhiên rụng đi khi gặp một tác động nhẹ. Khi đó, bố mẹ có thể tự nhổ răng sữa cho trẻ tại nhà một cách an toàn. Tuy nhiên, nếu có trường hợp răng lung lay mà không tự rụng, chúng ta nên làm gì?

Để đảm bảo sự an toàn và hiệu quả, nên đưa bé đến gặp bác sĩ nha khoa. Bác sĩ sẽ kiểm tra và tư vấn liệu có nên nhổ ngay hay tiếp tục chờ. Trong trường hợp răng vĩnh viễn bị kẹt hoặc chồi lên không đúng vị trí, nha sĩ sẽ chỉ định nhổ hoặc mài bớt cạnh răng sữa để đảm bảo răng vĩnh viễn sẽ mọc đúng vị trí.

Nếu bé cần nhổ răng sữa tại nhà, hãy tránh sử dụng chỉ vì việc này có thể gây chảy máu nướu răng và tạo vết thương hở, dễ làm vi khuẩn xâm nhập và gây nhiễm trùng.

Hơn nữa, nếu đã qua lâu từ khi răng sữa rụng mà răng vĩnh viễn vẫn chưa mọc, bố mẹ nên đưa bé đến nha sĩ để kiểm tra và tìm hiểu nguyên nhân.

Đồng thời, cần lưu ý đến thời điểm thay răng của con. Trẻ không nên tự nhổ răng sữa quá sớm hoặc quá muộn vì những lý do sau:

• Nhổ răng quá sớm sẽ làm cho bé khó nhai thức ăn và cản trở sự phát triển của xương hàm mềm và nướu. Điều này cũng dẫn đến việc trẻ mọc răng vĩnh viễn chậm hơn so với các bạn cùng trang lứa.
• Nhổ răng quá muộn có thể ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ của răng vĩnh viễn, dẫn đến việc răng mọc lệch do không có đủ không gian để phát triển.

Tóm lại, việc chăm sóc răng miệng cho trẻ nhỏ là rất quan trọng. Hãy lắng nghe lời khuyên của chuyên gia nha khoa và đảm bảo bảo vệ răng miệng của con một cách đúng đắn để có một hàm răng khỏe mạnh và đẹp đẽ trong tương lai.

>>Xem thêm: trẻ sốt mọc răng hàm bao lâu thì khỏi

Trẻ thay răng sữa nên chăm sóc như thế nào?

Việc chăm sóc răng sữa ở trẻ em là một vấn đề cần quan tâm đặc biệt của bố mẹ. Để đảm bảo hàm răng của trẻ phát triển đều và đẹp, ngoài việc biết rõ về quá trình thay răng của trẻ, bố mẹ cần áp dụng các phương pháp chăm sóc đúng cách sau đây:

Hướng dẫn trẻ vệ sinh răng miệng đúng cách

• Bố mẹ nên dùng một cái bàn tay ấn nhẹ lên lưng bé và một cái tay khác dùng cọ đánh răng cho bé. Dùng một lượng kem đánh răng kích thước hạt đậu lên đầu ngón tay và nhẹ nhàng chà xát lên răng miệng bé. Đảm bảo không dùng kem đánh răng chứa fluoride cho trẻ dưới 2 tuổi.
• Chải răng cho bé ít nhất 2 lần mỗi ngày: một lần sau khi thức dậy và một lần trước khi đi ngủ vào buổi tối.
• Sử dụng bàn chải răng có đầu cọ mềm và có kích thước phù hợp với lứa tuổi của trẻ.
• Bố mẹ nên hướng dẫn bé cách nhai nhưng không cho bé nhai quá mạnh hoặc cọ xát quá mạnh để tránh gây tổn thương cho lợi.
• Sau khi chải răng xong, rửa sạch bàn chải dưới nước chảy và để nó khô tự nhiên. Tránh để bàn chải ướt vào hộp để tránh vi khuẩn phát triển.
• Ngoài việc chải răng, bố mẹ cần giúp bé sử dụng chỉ nha khoa để làm sạch thức ăn dính trên răng sau khi ăn uống.

Thăm khám nha khoa định kỳ

Bố mẹ nên đưa bé đến gặp nha sĩ ít nhất hai lần một năm để kiểm tra sức khỏe răng miệng của bé.

Nha sĩ sẽ kiểm tra tình trạng răng miệng của bé, xem xét tình trạng thay răng và hướng dẫn bố mẹ cách chăm sóc răng miệng đúng cách. Khi bé có dấu hiệu thay răng, nha sĩ sẽ xác định xem có cần nhổ răng hay không và hỗ trợ bé trong quá trình này.

Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý

• Hạn chế đồ ăn nóng, lạnh hoặc cứng vì chúng có thể làm tổn thương men răng và gây sưng viêm nướu.
• Các đồ uống có đường và nước có gas cũng có thể hủy hoại men răng. Bố mẹ nên giới hạn việc cho trẻ uống các loại nước ngọt và đồ uống có gas.
• Thay vào đó, bố mẹ nên khuyến khích bé ăn các loại thức ăn giàu chất xơ và vitamin, như trái cây và rau củ, để giúp duy trì sức khỏe răng miệng tốt.

Loại bỏ những thói quen xấu trong quá trình thay răng của trẻ

Giúp bé từ bỏ các thói quen xấu như nghiến răng, mút tay, lấy lưỡi đưa răng ra phía trước, đẩy lưỡi vào răng, chống cằm,...

Bố mẹ nên lưu ý và thường xuyên nhắc nhở bé khi thấy bé đang thực hiện các thói quen này. Để bé dần dần từ bỏ các thói quen này, có thể cần đến sự hỗ trợ và khuyến khích từ bố mẹ và gia đình.

Áp dụng các cách giảm đau phù hợp khi trẻ thay răng

• Trẻ có thể gặp cơn đau nhức khi thay răng, do vậy bố mẹ nên áp dụng các phương pháp giảm đau như chườm lạnh.
• Bố mẹ có thể đặt một miếng vải sạch bọc đá lên vùng nướu bên ngoài để làm giảm sưng đau.
• Nếu cần, hỏi ý kiến bác sĩ và sử dụng thuốc giảm đau an toàn cho trẻ dưới sự giám sát của người lớn.
• Đồng thời, cho bé uống nhiều nước ấm và ăn thức ăn mềm để giảm thiểu khó khăn khi nhai nuốt trong thời gian này.

Những phương pháp chăm sóc răng sữa trên sẽ giúp bé có một hàm răng khỏe mạnh và đều đẹp khi trưởng thành.

>>Xem thêm: Răng hàm trẻ em có thay không? Cần lưu ý gì khi chăm sóc cho trẻ thay răng hàm?

Một số câu hỏi liên quan trong quy trình thay răng của trẻ

Trong quá trình thay răng của trẻ, nhiều phụ huynh sẽ không tránh khỏi các thắc mắc chung như trẻ thay răng sữa sớm có tốt không, có nên cho trẻ thay răng sữa ở nhà không hay quy trình thay răng sữa ở trẻ diễn ra trễ thì xử lý như thế nào,... Chúng tôi sẽ giải đáp ngay bên dưới đây.

Trẻ thay răng sớm có tốt không? 

Nhiều bậc phụ huynh lo lắng rằng việc trẻ thay răng sớm có thể là dấu hiệu của việc dậy thì sớm. Tuy nhiên, theo nhận định của các chuyên gia, quá trình thay răng của trẻ sớm hay muộn không ảnh hưởng tới sự phát triển của trẻ. Trên thực tế, lịch thay răng ở trẻ không đồng nhất. Trên cùng một hàm răng, có thể có răng mọc trước hoặc sau, và điều này hoàn toàn bình thường.

Cần nhớ rằng mỗi trẻ em là độc nhất và có tiến độ phát triển riêng. Việc thay răng sớm hoặc muộn không phải là dấu hiệu đáng lo ngại. Quan trọng hơn, cha mẹ nên tập trung vào việc chăm sóc và duy trì sức khỏe răng miệng cho trẻ. Điều này bao gồm việc thường xuyên đánh răng, hạn chế sử dụng đồ ngọt và đồ ăn nhanh, cùng việc đưa bé đến gặp nha sĩ định kỳ để kiểm tra và tư vấn chăm sóc răng miệng một cách đúng cách.

Vì vậy, không cần quá lo lắng nếu trẻ thay răng sớm, quan trọng là thực hiện chăm sóc răng miệng đúng cách và theo dõi sự phát triển của bé theo hướng khám phá và phát triển tự nhiên của mỗi đứa trẻ.

>>Xem thêm: nhổ răng sữa sớm có ảnh hưởng gì không

Có nên để bé thay răng ở nhà không?

Việc răng sữa tự rụng sau một thời gian lung lay là điều bình thường và không gây hậu quả quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, một số trường hợp răng sữa "cứng đầu" không chịu rụng, làm sao để xử lý trong trường hợp này?

Trước tiên, cần nhớ không nên dùng chỉ để nhổ răng cho bé, như cách một số bà mẹ, ông bố thực hiện bằng cách cột chỉ vào răng rồi cột vào nơi cố định và rút mạnh để "nhổ răng". Phương pháp này có thể gây chảy máu nướu và tạo vết thương hở, tăng nguy cơ nhiễm khuẩn do vi khuẩn từ tay bé hoặc mẹ xâm nhập vào. Đối với những trẻ em có các bệnh liên quan đến máu như bệnh máu không đông, việc tự nhổ răng càng nguy hiểm hơn.

Thay vào đó, phụ huynh nên đưa bé đến phòng khám răng hàm mặt ngay khi thấy răng sữa có dấu hiệu lung lay. Tại đây, các bác sĩ sẽ tư vấn và lựa chọn cách xử lý phù hợp, có thể là nhổ răng ngay lập tức hoặc tiếp tục chờ đợi. Trong một số trường hợp, nếu răng vĩnh viễn bị kẹt khi đang trồi lên, các chuyên gia có thể chỉ định nhổ hoặc mài bớt cạnh của răng sữa lân cận để giúp răng vĩnh viễn mọc lên đúng vị trí.

Tóm lại, để bảo đảm an toàn và sức khỏe cho bé, việc cho bé tự thay răng ở nhà không nên được áp dụng. Hãy tìm đến phòng khám răng hàm mặt để nhận sự hỗ trợ và tư vấn từ các chuyên gia để giải quyết tình huống này một cách an toàn và hiệu quả nhất cho sự phát triển của bé.

Xử lý thế nào khi bé thay răng trễ? 

Việc quá trình thay răng của trẻ quá muộn có thể ảnh hưởng đến quá trình mọc răng vĩnh viễn của trẻ nhỏ. Khi răng vĩnh viễn mọc lên, nó có thể lệch hướng và gây tổn thương về mặt thẩm mỹ cũng như không thể hoạt động tốt trong việc ăn nhai.

Nếu một chiếc răng sữa đã đến tuổi thay nhưng không chịu lung lay hoặc răng sữa đã rụng mà không thấy răng vĩnh viễn mọc lên, cha mẹ nên đưa bé đến gặp nha sĩ ngay. Bác sĩ có thể dễ dàng nhận biết sự mọc răng vĩnh viễn dựa trên các biểu hiện từ vùng nướu của bé. Đôi khi, việc chụp X-quang có thể được yêu cầu để xác định mầm răng vĩnh viễn có hiện diện trong xương hàm của bé hay không.

>>Xem thêm: trẻ bị sâu răng hàm có mọc lại không

Trong việc bảo vệ sức khỏe răng miệng của trẻ, cha mẹ đóng vai trò quan trọng. Việc chăm sóc răng miệng cho trẻ nên được bắt đầu ngay từ khi trẻ mọc răng sữa đầu tiên. Theo dõi quá trình thay răng của trẻ sẽ giúp cha mẹ dễ dàng hơn trong việc chăm sóc răng miệng cho con yêu.

>>Xem thêm: Cách nhổ răng sữa cho trẻ đúng cách như thế nào? Thời điểm nào thích hợp? Cần lưu ý gì?