Ngủ nghiến răng: Dấu hiệu, nguyên nhân, tác hại và cách điều trị an toàn, hiệu quả

Ngủ nghiến răng dần trở thành một “căn bệnh” phổ biến đối với cả người lớn lẫn trẻ em. Hiện tượng này không chỉ gây ra sự khó chịu và mệt mỏi cho người bệnh, mà còn có thể gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe răng miệng và chất lượng cuộc sống. 

Vì vậy, việc hiểu rõ về dấu hiệu, nguyên nhân và tác hại của việc nghiến răng trong khi ngủ là vô cùng quan trọng. Bài viết này, Nha Khoa Review sẽ giới thiệu chi tiết về vấn đề này và đề xuất các phương pháp điều trị an toàn và hiệu quả nhằm giúp bạn vượt qua tình trạng ngủ nghiến răng một cách tốt nhất.

Ngủ nghiến răng là bệnh gì?

Chứng ngủ nghiến răng là một tình trạng không phổ biến nhưng nghiến răng trong giấc ngủ (sleep bruxism) là một hội chứng bệnh. Nếu tình trạng này kéo dài và xảy ra thường xuyên, nó không chỉ gây khó chịu cho bạn và người ngủ cùng phòng mà còn có thể gây tổn thương và các biến chứng nghiêm trọng cho răng và hàm của bạn.

Chứng nghiến răng (bruxism) là tình trạng khi hai hàm răng bị siết chặt, nghiến chặt và tạo áp lực lên răng, có thể kèm theo âm thanh ken két. Nếu bạn bị nghiến răng, bạn có thể nghiến răng một cách vô thức khi thức dậy hoặc nghiến răng trong giấc ngủ.

Ngủ nghiến răng thường xuyên được coi là một rối loạn vận động liên quan đến giấc ngủ. Những người bị chứng này thường có nguy cơ mắc các rối loạn giấc ngủ khác như ngáy hoặc hội chứng ngưng thở trong giấc ngủ.

Ngủ nghiến răng ở mức độ nhẹ thường không đòi hỏi điều trị đặc biệt. Tuy nhiên, một số người bị nghiến răng khi ngủ thường xuyên và ở mức độ nghiêm trọng có thể gặp các biến chứng như rối loạn chức năng hàm, đau đầu, tổn thương răng và các vấn đề khác. Hãy tìm hiểu về các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh để có thể phòng tránh trường hợp bạn mắc chứng ngủ nghiến răng mà không nhận biết được.

Dấu hiệu của chứng ngủ bị nghiến răng

Các dấu hiệu sau đây có thể giúp bạn nhận biết chứng ngủ nghiến răng:

• Răng siết hoặc nghiến vào nhau, có thể phát ra âm thanh đủ lớn để làm cho người ngủ bên cạnh tỉnh giấc.
• Răng bị mòn, nứt, sứt mẻ hoặc lỏng lẻo.
• Mất men răng, khiến các lớp răng bên trong trở nên rõ ràng.
• Răng đau và nhạy cảm hơn.
• Mỏi hàm, cơ hàm mất tính linh hoạt hoặc hàm bị căng thẳng khiến khó mở và đóng hoàn toàn.
• Đau hoặc khó chịu trong khu vực hàm, cổ hoặc mặt.
• Cảm giác đau tai mặc dù tai không có vấn đề gì.
• Đau đầu hoặc đau nhức đầu.
• Tổn thương trong vùng má do nghiến răng.
• Giấc ngủ bị gián đoạn.

Hãy lưu ý rằng những dấu hiệu này có thể xuất hiện riêng lẻ hoặc kết hợp, và không phải tất cả những người bị chứng ngủ nghiến răng đều trải qua tất cả các dấu hiệu này. Nếu bạn nghi ngờ mình bị chứng ngủ nghiến răng, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được khám và chẩn đoán chính xác.

Các nguyên nhân nghiến răng khi ngủ

Nguyên nhân ngủ nghiến răng có thể được lý giải bằng sự kết hợp của các yếu tố vật lý, tâm lý và di truyền, bao gồm:

• Cảm xúc: Cảm xúc như lo lắng, stress, tức giận, thất vọng và căng thẳng có thể góp phần vào chứng ngủ nghiến răng.
• Thói quen: Thói quen nghiến răng trong tình trạng tập trung cao đôi khi diễn ra một cách vô thức.
• Rối loạn giấc ngủ: Những rối loạn giấc ngủ như ngưng thở khi ngủ có thể là một yếu tố gây nên ngủ nghiến răng.

Ngoài ra, có một số yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng ngủ nghiến răng, bao gồm:

• Stress: Tình trạng quá lo lắng và căng thẳng có thể dẫn đến nghiến răng khi ngủ.
• Tuổi tác: Chứng ngủ nghiến răng thường thấy ở trẻ nhỏ, nhưng thường biến mất khi trưởng thành.
• Tính cách: Những người có tính cách mạnh mẽ, cạnh tranh hoặc dễ kích động thường có nguy cơ mắc chứng ngủ nghiến răng cao hơn.
• Thuốc và chất kích thích: Một số loại thuốc điều trị tâm thần và chất kích thích như thuốc chống trầm cảm, caffeine, rượu có thể tăng nguy cơ mắc chứng ngủ bị nghiến răng.
• Di truyền: Có yếu tố di truyền, người có thành viên trong gia đình mắc chứng này có nguy cơ cao mắc bệnh.
• Hội chứng rối loạn khác: Chứng ngủ nghiến răng có thể liên quan đến các hội chứng rối loạn khác như bệnh Parkinson, mất trí, trào ngược dạ dày thực quản, động kinh, khủng hoảng ban đêm, rối loạn giấc ngủ như ngưng thở khi ngủ và tăng động/thiếu tập trung.

Bác sĩ thường xác định nguyên nhân gây nghiến răng khi ngủ bằng cách hỏi về sức khỏe răng miệng, thuốc uống, hoạt động hàng ngày và thói quen ngủ của người bệnh. Kiểm tra hàm và răng cũng được thực hiện để đánh giá chứng ngủ nghiến răng:

• Kiểm tra mức đau nhức của các cơ hàm: Bác sĩ có thể kiểm tra xem có sự mỏi mệt, đau nhức ở các cơ hàm không.
• Kiểm tra tình trạng răng miệng: Nhìn xem có các dấu hiệu như răng bị mòn, nứt, sứt mẻ hoặc lung lay. Nếu men răng bị mất, các lớp răng nằm sâu bên trong sẽ được lộ ra.
• Chụp X-quang: Các hình ảnh X-quang có thể được sử dụng để xem xét các tổn thương răng miệng, xương hàm và các cấu trúc bên trong má.

Ngoài ra, kiểm tra nha khoa cũng có thể phát hiện các rối loạn khác có thể gây ra các triệu chứng tương tự chứng ngủ nghiến răng, chẳng hạn như hội chứng rối loạn thái dương hàm và các vấn đề về răng hoặc sức khỏe khác.

Để xác định mức độ và tác động của chứng ngủ nghiến răng, bác sĩ sẽ thực hiện một đánh giá kỹ lưỡng dựa trên triệu chứng và dấu hiệu của bệnh nhân. Việc tìm hiểu nguyên nhân cụ thể sẽ giúp xác định phương pháp điều trị phù hợp nhằm giảm thiểu tác động của chứng ngủ nghiến răng đối với sức khỏe răng miệng và hàm mặt.

>>Xem thêm: Chỉ nha khoa là gì? Hướng dẫn cách sử dụng chỉ đúng kỹ thuật và an toàn.

Tại sao cần điều trị chứng ngủ nghiến răng? Tác hại đáng sợ của bệnh

Nghiến răng khi ngủ gây nguy hiểm như thế nào? Dù việc ngủ nghiến răng dễ nhận biết qua những người xung quanh, nhưng không phải ai cũng quan tâm thực sự đến vấn đề này. Mặc dù có thể xảy ra chỉ vài lần và không ảnh hưởng đến sức khỏe của người nghiến răng, nhưng trong một số trường hợp, nghiến răng kéo dài trong nhiều ngày có thể gây ra nhiều biến chứng đáng lo ngại.

• Làm ảnh hưởng đến răng: Nghiến răng thường xuyên dẫn đến sự suy giảm chất lượng của răng. Răng được bảo vệ tốt nhất khi có lớp men răng khỏe mạnh, tuy nhiên, khi răng tiếp xúc quá nhiều, lớp men răng sẽ bị mòn nhanh chóng. Trong một số trường hợp, nghiến răng quá mức có thể gây sứt mẻ hoặc gãy răng.
• Tăng nguy cơ bị sâu răng: Nghiến răng khi ngủ cũng có thể làm tăng nguy cơ sâu răng, mặc dù không phải là nguyên nhân chính. Lớp men răng bị mòn và răng bị vỡ nứt sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn và virus xâm nhập vào chân răng và tủy răng.
• Có thể gây biến dạng cơ hàm, khuôn mặt: Tình trạng nghiến răng khi ngủ có thể coi là một vấn đề nhỏ, nhưng nó có thể gây ra nhiều tác hại lớn cho sức khỏe răng miệng và thậm chí làm biến dạng khuôn mặt. Việc hoạt động quá mức của xương hàm sẽ làm các cơ mặt chảy xệ, sưng phù. Mặc dù việc biến dạng khuôn mặt do nghiến răng kéo dài không ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe, nhưng nó ảnh hưởng đến mỹ quan.
• Ảnh hưởng đến khả năng ăn uống: Ngủ nghiến răng cũng ảnh hưởng đến khả năng ăn uống. Nghiến răng quá nhiều vào ban đêm khiến cơ hàm mệt mỏi, đau nhức và có thể sưng tấy, làm khó khăn trong việc nhai thức ăn.
• Ảnh hưởng đến giấc ngủ của người xung quanh: Ngoài những tác hại trực tiếp đối với người nghiến răng, tiếng ồn không thoải mái từ việc nghiến răng cũng ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ của những người xung quanh. Nhiều trường hợp, âm thanh to từ nghiến răng khiến người nằm bên cạnh gặp khó khăn trong việc ngủ.

Do đó, nhận thức về tác hại của ngủ bị nghiến răng là rất quan trọng. Việc nghiến răng liên tục có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho răng, gây mất đi tính thẩm mỹ và ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng. Nếu bạn hay người thân của bạn có dấu hiệu nghiến răng khi ngủ, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ nha khoa để đưa ra biện pháp và liệu pháp phù hợp.

>>Xem thêm: Danh sách tên gọi các dụng cụ nha khoa và công dụng chi tiết của từng loại.

Bật mí các cách chữa nghiến răng khi ngủ hiệu quả

Dưới đây là chi tiết các cách khắc phục nghiến răng khi ngủ hiệu quả, thực hiện đơn giản và an toàn cho mọi người. 

Cách trị nghiến răng khi ngủ tại nhà

Để giúp bạn trị nghiến răng khi ngủ, chúng tôi xin chia sẻ một số phương pháp hiệu quả đã được kiểm chứng và khuyên dùng bởi các chuyên gia y tế.

• Giảm căng thẳng: Căng thẳng có thể góp phần gây ra vấn đề ngủ bị nghiến răng mà chúng ta không kiểm soát được. Vì vậy, hãy tạo cho mình một môi trường sống thoải mái và tích cực hơn để giảm căng thẳng.
• Bổ sung canxi và magie: Canxi và magie đóng vai trò quan trọng trong nhiều chức năng cơ bản của cơ thể, bao gồm cả sự điều hoà cho xương và khớp, đồng thời giúp giảm ức chế. Bổ sung hai loại chất này có thể giúp trị nghiến răng khi ngủ hiệu quả.
• Tránh sử dụng caffeine và cồn: Việc sử dụng caffeine và các thức uống chứa cồn trước khi đi ngủ có thể kích thích hệ thần kinh và gây ra việc nghiến răng một cách vô thức.
• Thư giãn trước khi đi ngủ: Thư giãn giúp tinh thần của bạn nghỉ ngơi và giải tỏa căng thẳng sau một ngày làm việc. Phương pháp thư giãn cũng là một cách  chữa bệnh nghiến răng đơn giản và hiệu quả.
• Sử dụng bảo vệ miệng: Có những công cụ nha khoa hỗ trợ bảo vệ răng như miếng chống nghiến răng cho những người bị ngủ nghiến răng. Bạn có thể sử dụng các công cụ này để bảo vệ răng miệng của mình một cách tốt hơn.
• Không nhai những thứ không phải là thức ăn: Hành động nhai những đồ vật không phải thức ăn trong đời sống hàng ngày có thể tác động đến hệ thần kinh và tạo thành thói quen nghiến răng. Vì vậy, ngừng nhai những thứ không phải là thức ăn là cách chữa bệnh nghiến răng tại nhà.

Ngoài những phương pháp trên, có một số phương pháp trị nghiến răng hiệu quả, trong dân gian xưa nay cũng có nhiều mẹo giúp chữa trị chứng nghiến răng hữu hiệu.

Mẹo trị nghiến răng khi ngủ theo phương pháp dân gian

Trị nghiến răng khi ngủ bằng phương pháp dân gian là điều mà nhiều người quan tâm. Dưới đây là bốn phương pháp điều trị nghiến răng khi ngủ dân gian giúp hạn chế hoặc loại bỏ vấn đề này và kiểm soát hoạt động của cấu trúc hàm theo ý muốn.

• Gối tàm sa: Gối tàm sa là loại gối hỗ trợ cho những người bị nghiến răng, giúp giải tỏa căng thẳng và loại bỏ tình trạng này một cách hiệu quả.
• Pín lợn: Theo các phương pháp truyền tai từ thời xa xưa, pín lợn được cho là có tác dụng khá hiệu quả trong việc điều trị nghiến răng khi ngủ, bạn có thể thử nghiệm phương pháp này.
• Đậu đen hầm muối: Đậu đen hầm muối cũng được coi là một món ăn có tác dụng giúp kiểm soát nghiến răng khi ngủ.
• Thuốc Đông y: Một số loại thuốc Đông y phù hợp với tình trạng giảm căng thẳng cũng có tác dụng gián tiếp trong việc loại bỏ thói quen ngủ nghiến răng.

Nhớ rằng, việc trị bệnh nghiến răng là một quá trình dài và có thể đòi hỏi sự kiên nhẫn. Nếu tình trạng ngủ bị nghiến răng của bạn không giảm đi sau khi thử các phương pháp trên, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp.

Khi nào bạn cần đến gặp bác sĩ điều trị ngủ nghiến răng?

Bạn nên gặp bác sĩ nha khoa trong những trường hợp sau đây khi gặp vấn đề nghiến răng:

• Răng bị mòn: Nếu bạn thấy răng của mình bị mòn do nghiến răng khi ngủ, hãy tìm đến nha sĩ để được kiểm tra và điều trị. Mòn răng có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng và cần được xử lý kịp thời.
• Liên tục bị phàn nàn: Nếu bạn liên tục bị người thân hoặc người bạn đời phàn nàn về hành vi nghiến răng khi ngủ, đó là một dấu hiệu cho thấy tình trạng nghiến răng của bạn có thể đang ảnh hưởng đến người khác. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân và cách điều trị.
• Đau hàm và nhức cơ: Có thể gây đau và nhức mỏi ở vùng hàm. Nếu bạn gặp những triệu chứng này, hãy thăm bác sĩ để được khám và chẩn đoán xem liệu nghiến răng có gây tổn thương hoặc vấn đề khác về hàm không.
• Bị trật hàm hoặc khóa hàm: Nghiến răng không kiểm soát khi ngủ có thể gây ra trật hàm hoặc khóa hàm. Đây là tình trạng nghiêm trọng và cần được chẩn đoán và điều trị ngay lập tức bởi chuyên gia nha khoa.

Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng hoặc vấn đề ngủ bị nghiến răng nào khác mà gây khó chịu hoặc lo lắng, hãy tìm đến bác sĩ nha khoa để được tư vấn và điều trị chính xác.

Khi chứng ngủ nghiến răng có liên quan đến các vấn đề giấc ngủ, bạn nên thăm bác sĩ chuyên về giấc ngủ. Chuyên gia này sẽ tiến hành kiểm tra để xác định liệu bạn có chứng ngưng thở khi ngủ hay không, và đánh giá mức độ nghiến răng của bạn. Nếu bạn có các vấn đề tâm lý như lo lắng hoặc các vấn đề khác liên quan đến chứng ngủ nghiến răng, bạn có thể cần thăm bác sĩ tâm lý hoặc các chuyên gia tư vấn.

Khi chuẩn bị thăm bác sĩ và kiểm tra vấn đề ngủ nghiến răng, bạn cần:

• Cung cấp thông tin về tình trạng sức khỏe và các vấn đề liên quan đến giấc ngủ và nghiến răng.
• Báo cáo các triệu chứng bạn gặp phải, bao gồm cả những dấu hiệu có thể không liên quan trực tiếp đến nghiến răng. Nếu bạn gặp đau đớn, hãy ghi lại thời điểm và tần suất.
• Cung cấp thông tin cá nhân như mức độ căng thẳng và các thay đổi trong cuộc sống gần đây.
• Liệt kê tất cả loại thuốc bạn đã sử dụng, bao gồm cả thuốc không kê đơn, vitamin, thảo dược hoặc bất kỳ loại bổ sung nào, cùng với liều dùng và thời gian sử dụng. Hãy thông báo cho bác sĩ nếu bạn đã sử dụng thuốc ngủ.

Bạn cần sẵn sàng trả lời các câu hỏi của bác sĩ, ví dụ:

• Triệu chứng bắt đầu khi nào?
• Triệu chứng xảy ra thường xuyên hay không thường xuyên?
• Triệu chứng có nghiêm trọng không?
• Có những lúc triệu chứng cải thiện không?
• Có những yếu tố nào có thể làm triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn?

Bạn cũng nên chuẩn bị các câu hỏi để hỏi bác sĩ hoặc nha sĩ. Một số câu hỏi cơ bản có thể gồm:

• Có nguyên nhân nào khác có thể gây ra triệu chứng của tôi không?
• Tôi cần phải thực hiện những xét nghiệm nào?
• Tình trạng này là tạm thời hay kéo dài?
• Phương pháp điều trị tốt nhất là gì?
• Ngoài phương pháp điều trị chính, có những phương pháp điều trị thay thế nào khác không?
• Tôi có những vấn đề sức khỏe khác, làm thế nào để kiểm soát nhiều bệnh cùng một lúc?
• Tôi có nên thăm chuyên gia khác không?
• Có thuốc thay thế cho loại thuốc mà bác sĩ đang kê đơn không?
• Có tài liệu hoặc trang web đáng tin cậy nào có thể cung cấp thêm thông tin để tìm hiểu về vấn đề sức khỏe của tôi?

Đối với những người bị chứng ngủ nghiến răng, bác sĩ nha khoa có thể đề xuất các phương pháp để bảo vệ và cải thiện sức khỏe răng miệng. Mặc dù các phương pháp này có thể ngăn ngừa hoặc điều chỉnh mài mòn răng, chúng không thể ngăn chặn chứng nghiến răng khi ngủ hoàn toàn.

Các can thiệp nha khoa có thể bao gồm:

1. Dụng cụ bảo vệ hàm: Dụng cụ này giúp giữ răng tách ra, ngăn ngừa tổn thương do nghiến, siết hoặc nghiền. Dụng cụ bảo vệ hàm có thể được làm từ vật liệu mềm hoặc acrylic cứng, phù hợp với hàm trên và hàm dưới của người sử dụng.
2. Chỉnh nha: Nếu việc đeo nẹp khiến bạn cảm thấy nhạy cảm hoặc hạn chế khả năng nhai, bác sĩ nha khoa có thể đề xuất điều chỉnh răng, đặc biệt là các bề mặt nhai để sửa chữa các vấn đề hư hỏng răng.

Tuy nhiên, việc thăm bác sĩ chuyên khoa và nha khoa là quan trọng để đánh giá chính xác tình trạng của bạn và nhận được sự tư vấn và điều trị phù hợp.

>>Xem thêm: Khám răng ở đâu tốt TPHCM? Top 10+ nha khoa uy tín TPHCM bạn có thể tham khảo để khắc phục chứng nghiến răng an toàn và đạt hiệu quả cao.

Tổng kết, việc ngủ nghiến răng không chỉ ảnh hưởng đến giấc ngủ và sức khỏe tổng thể của chúng ta, mà còn gây hại cho răng và hàm mặt. Tuy nhiên, thông qua việc nhận biết dấu hiệu, tìm hiểu nguyên nhân và áp dụng các phương pháp điều trị an toàn và hiệu quả, chúng ta có thể giảm thiểu tác động của ngủ nghiến răng. Để đạt được giấc ngủ bình yên và duy trì sức khỏe răng miệng, hãy tìm hiểu thêm và tư vấn với bác sĩ nha khoa để có giải pháp phù hợp nhất cho trường hợp cá nhân. Bằng cách đối phó và điều trị đúng cách, chúng ta có thể tái tạo giấc ngủ trọn vẹn và cải thiện chất lượng cuộc sống của mình.